Hotel mama volgeboekt
Altijd beschikbaar, altijd ‘aan’. Voor veel ouders is het dagelijkse realiteit: een leven op automatische piloot, gedreven door plichts- of schuldgevoel en perfectionisme. Tot je lichaam plots op de rem gaat staan. Hoe kan je als mama tijdig ontladen en ontprikkelen, en zo voorkomen dat je langzaam maar zeker leegloopt?
We leven in een maatschappij waarin moeders geacht worden álles tegelijk te zijn: een zorgzame ouder, liefhebbende partner, toegewijde werknemer, goede vriendin – en dat alles liefst nog met een opgeruimd huis en een gezonde maaltijd op tafel. Op sociale media doen velen uitschijnen of dit voor de hand liggend is. Maar achter die perfect gekadreerde foto’s en video’s schuilt vaak een stille uitputting. “We komen steeds meer in een welzijn paradox terecht”, getuigt Daisy Buttiens, mama van 2 jonge kinderen, traumapsychologe en oprichtster van Resilire. “Hoe slechter je jezelf voelt, hoe moeilijker het wordt om net in te zetten op dingen waar je je beter van zal voelen. Want als ik me slecht voel en thuiskom, zit ik voor ik het goed en wel besef een uur lang te scrollen, hangend in de zetel. Terwijl dat net meer prikkels en een verhoogde stress geeft.”
Hoe komt het toch dat wij als mama het gevoel hebben dat we al die ballen in de lucht moeten houden? Volgens Daisy is dit deels te verklaren door onze opvoeding: “De meeste volwassenen vandaag zijn opgevoed door generaties die uit de oorlog kwamen, of die opgevoed zijn door de generatie uit de oorlog. Dat zijn onze mijnwerkers, onze boeren, onze enorm harde werkers… die ons ook hard hebben opgevoed. Maar hoe zwaar die tijden ook waren, zij hadden standaard rustmomenten in dat praatje met de buurman of de zondagse mis, en geen volcontinu maatschappij waar een overdaad aan prikkels bestaat. Wij hebben dus geleerd om te blijven doorgaan, maar weten niet hoe we bewust rustmomenten moeten inbouwen.”
Ook Lies Clerx, mama van vier en oprichtster van Leading Moms merkt dat de balans zoek is. “Papa’s vandaag doen al veel meer dan onze vaders en grootvaders, dat moet gezegd, maar het zit natuurlijk ook wat in ons DNA. We hebben onze grootmoeders niets anders weten doen dan zorgen voor de kinderen en kleinkinderen. Iets in ons fluistert dus ‘dit is je taak’, terwijl het leven vandaag een heel stuk complexer geworden is voor vrouwen.”
“Aanvaard ook eens dat niet alles perfect volgens jouw regels moet verlopen, en er zal een wereld voor je opengaan.”
Meer dan vermoeidheid
Het gevaar bestaat erin dat als je steeds je grenzen overschrijdt, je fysiek, mentaal en emotioneel uitgeput raakt. We spreken dan van een parentale burn-out, en een meest recent onderzoek toont aan dat 1 op de 12 Belgische ouders ermee te maken krijgt. Waarom nu deze term, die zich onderscheidt van een ‘gewone’ burn-out? Daisy legt uit: “Als ouders vandaag aangeven dat het allemaal wat veel is, krijgen ze wel vaker de opmerking ‘dat is zo met jonge kindjes, daar heb je voor gekozen’. En dat klopt niet. Een brandweerman hoort toch ook geen brandwonden te hebben omdat hij voor dat beroep gekozen heeft? Die erkenning in onze maatschappij is nog broodnodig. De combinatie van mama zijn en al het andere dat zich afspeelt in je leven is soms zwaar, en dat mag eindelijk bevestigd worden.”
Voor het zover kan komen, moet je leren ontprikkelen. En dat kan volgens Lies enkel als je alleen-tijd inbouwt. “Enkel als je helemaal alleen bent, dicht bij jezelf, zal je de ruimte krijgen om je hoofd leeg te maken. Grijp die momenten, al gaat dat om 10 minuten per dag. Adem, zet je even buiten met een tasje thee, wandel naar het park tijdens je lunchpauze… en geniet vooral van dat moment waarop niemand je nodig heeft of iets vraagt. Dat werkt herstellend voor je zenuwstelsel.”
Herstel is hierin een belangrijk woord. “Ontprikkeling is voor mij hoofd uit, lichaam uit”, beaamt Daisy. “We hebben allemaal positieve stress nodig om in actie te komen, al is het om naar de koffiemachine te wandelen. Je stress verhoogt, en je krijgt inspanning. Ontspanning ontstaat als je brein en lichaam het erover eens zijn dat er even geen actie nodig is, waardoor je stress verlaagt en je lichaam kan inzetten op herstel. En dus moet je 3 keer per dag in verlaagde stress geweest zijn – wat niet wil zeggen dat je dan helemaal niets mag doen. Dat kan simpelweg door ’s ochtends 5 minuten vroeger op te staan en alleen je koffietje te drinken – niet terwijl je al wat mails beantwoordt of de vaatwasmachine uitlaadt. Of door je niet op te jagen in de file, maar wel door op je ademhaling te letten en even tot rust te komen.”
Ruimte maken voor jezelf is ook liefde geven
Net om mama’s – toch vaak de backbones van het gezin – te helpen wat meer voor zichzelf te kiezen, startte Lies samen met een collega de Mom’s Up getaways. “In een groep van 12 mama’s werken we samen aan thema’s als zelfzorg, het reguleren van emoties en het innerlijke kind. Dat doen we bijvoorbeeld via stiltewandelingen, groepsgesprekken met andere mama’s of lichaamswerk zoals yoga en breathwork. Na die paar dagen zien we de mooiste transformaties gebeuren, en mama’s zichzelf echt terugvinden. Dat is magisch.”
Luisteren naar anderen kan dus werken, ook thuis. “Bij stress zeg ik altijd: luister niet naar jezelf, want jij weet van niks”, vertelt Daisy nog. “Anderen voelen veel sneller als je in verhoogde stress zit. Werk daarom in het gezin met een visuele representatie van het stressniveau, zoals een stoplicht waarbij rood absoluut kritiek is, en groen ‘all good’ is. Iedereen krijgt een wasknijper met zijn naam op, en mag voor zichzelf én voor anderen aanduiden waar die persoon zich bevindt. Dat is bevorderlijk voor de sfeer in huis en enorm leerrijk, als je je openstelt.”
Uiteindelijk kan je kan maar goed voor je kinderen zorgen, als je ook goed voor jezelf zorgt, besluit Lies. “En laat je man de handdoeken fout opvouwen, who cares? Aanvaard ook eens dat niet alles perfect volgens jouw regels moet verlopen, en er zal een wereld voor je opengaan.”☉