Transmurale zorg: samenwerken is geen optie meer, maar een plicht

We stellen het dagelijks vast: nu de uitdagingen gekend zijn, is er ontzettend veel goede wil om de grote uitdagingen in de zorg het hoofd te bieden. Overal in Vlaanderen zetten zorgverleners, ziekenhuizen, eerstelijnszones en lokale besturen stappen richting samenwerking. Er zijn veel initiatieven en beloftevolle projecten.

Maar tegelijk groeit de urgentie. De bevolking vergrijst, het aantal mensen met chronische aandoeningen stijgt, zorgverleners zijn schaars en de budgettaire ruimte beperkt. In die context moet de patiënt niet alleen écht centraal staan – maar moeten we ook meer dan ooit de beschikbare middelen en mensen zo efficiënt mogelijk inzetten.

Samenwerken over lijnen en disciplines heen is geen optie meer, maar een absolute plicht. Toch blijft dat in de praktijk een hardnekkig knelpunt. De processen zijn onvoldoende op elkaar afgestemd, en we beschikken niet over de juiste instrumenten om informatie en verantwoordelijkheid te delen.

Een schrijnend voorbeeld: nog te vaak krijgt de huisapotheker géén zicht op de wijzigingen in het medicatieschema van zijn patiënt bij ontslag uit het ziekenhuis. Nochtans is hij de zorgverlener met wie de patiënt of zijn mantelzorger in de grote meerderheid van de gevallen als eerste contact heeft na ontslag. Bijna steeds gebeurt dit nog de dag van het ontslag zelf, of de volgende dag, dus vóór er contact is met de huisarts. Maar zonder informatie over wat gewijzigd is en waarom, kan de apotheker zijn rol als medicatiebegeleider niet opnemen. Dat ondermijnt de veiligheid, continuïteit en effectiviteit van de zorg.En transmurale communicatie moet in twee richtingen verlopen. Niet alleen van ziekenhuis naar eerstelijn, maar ook omgekeerd. Als een patiënt wordt opgenomen, moet het ziekenhuis kunnen beschikken over een actueel en volledig medicatieoverzicht. De huisapotheker kan en wil dat leveren. Maar daarvoor moet hij dan wél weten dat de patiënt opgenomen wordt – en dat is vandaag zelden het geval.

Daarom roepen we beleidsmakers op om alles in het werk te stellen voor een snelle implementatie van de noodzakelijke instrumenten, zoals een performant en geïntegreerd zorgdossier dat toegankelijk is voor álle betrokken zorgverleners. Tegelijk moet ook iedereen aan tafel – de zorgberoepen, ziekenhuizen, softwarebedrijven, koepels en netwerken – voldoende flexibiliteit en engagement tonen om dit versneld waar te maken.

Transmurale zorg werkt pas écht als we muren vervangen door bruggen. Laten we dat nu samen doen.