Waterhergebruik in de industrie een noodzakelijke transitie voor de toekomst
De klimaatverandering dwingt ons om na te denken over ons watergebruik. In de industrie is water cruciaal binnen verschillende productieprocessen, maar de beschikbaarheid ervan wordt steeds meer onzeker. Waterhergebruik biedt daarom een veelbelovende oplossing.
Bedrijven hebben water nodig, en zeker in de industrie worden enorme hoeveelheden koelwater, oppervlaktewater, leidingwater, grondwater en hemelwater gebruikt. Sinds 2000 is het grondwatergebruik in de industrie gehalveerd, maar er moeten nog steeds grote stappen gezet worden. De Vlaamse regering introduceerde daarom een integraal klimaatadaptatieplan dat stelt dat bedrijven in Vlaanderen tegen 2040 hun water bijna volledig moeten recycleren om zo weinig mogelijk drink- en grondwater aan te spreken. Een actie die duidelijk de verantwoordelijkheid wil leggen bij de sector, maar die ook samenwerkingen aanmoedigt om circulaire waternetwerken te realiseren.
Stijgende behoefte
Naast de zekerheid over de beschikbaarheid van water, zijn er nog andere factoren die maken dat er een stijgende behoefte is aan waterhergebruik. “Het imago speelt ook een rol”, zo beaamt Veerle Depuydt, Water Innovator bij het Vlaams Kenniscentrum Water (Vlakwa). “Gekoppeld aan de CSRD-verplichting waar veel bedrijven onder vallen, kijkt men in het algemeen meer naar de verduurzaming van waterbronnen en watergebruik. Nieuwe, jonge medewerkers zoeken vaak actief naar duurzame bedrijven, omwonenden aanvaarden geen calamiteiten meer en ook vanuit de financiële sector kijken kredietverstrekkers naar de duurzame activiteiten van een bedrijf.”
Die financiële stimuli kunnen dus ook een reden zijn waarom bedrijven besluiten te investeren in een meer duurzame waterkringloop. “Subsidies zoals de VLAIO Ecologiepremie+ kunnen voor bedrijven een grote meerwaarde betekenen, en uitgebreide investeringen rond waterhergebruik mogelijk maken”, aldus Veerle Depuydt. Positief is hier dat recent derde partijfinanciering mogelijk gemaakt is voor bedrijven die zelf niet beschikken over voldoende middelen om op hergebruik over te gaan. “Zij kunnen dan met een (technologie)leverancier samenwerken die water-as-a-service aanbiedt, een operationele kost betalen aan de investeerder én genieten van de premie.”
“Je moet geen drinkwater of kraanwater gebruiken, als de toepassing er niet om vraagt.“
Veiligheid
Op de vraag of waterhergebruik in de industrie veilig is, antwoordt Katrien Smet, woordvoerder bij de Vlaamse Milieumaatschappij, volmondig ja. “Waterhergebruik is altijd veilig als de gepaste waterzuiveringstechnieken worden geïnstalleerd. Technisch is heel veel mogelijk, maar er moet ook altijd voldoende kwaliteitsbewaking zijn. Gelukkig zijn er in Vlaanderen heel wat technologiebedrijven en kenniscentra die bedrijven kunnen ondersteunen in het zuiveren van hun afvalwater en de waterkwaliteit kunnen opvolgen.”
Ook Veerle Depuydt beaamt dat er in de toekomst nog sterker toegekeken zal worden op de waterkwaliteit. “De Europese Kaderrichtlijn Water bijvoorbeeld stelt dat de EU-lidstaten tegen 2027 een ‘goede toestand’ van chemisch schoon en ecologisch gezond oppervlakte- en grondwater moeten realiseren. Hetgeen vaststaat is dus dat er steeds meer parameters zullen komen waaraan je moet voldoen en dat de eisen strenger zullen worden.”
Toekomst
Technologisch (in membraantechnologie) staan we vandaag heel ver. Ongeacht de waterbron kan je vandaag eigenlijk drinkwater produceren, en water kan hergebruikt worden in bijna alle toepassingen. Maar afhankelijk van de sector waarin je je bevindt, speelt de perceptie en acceptatie nog steeds een rol. “Er is een groot verschil in perceptie bij hergebruik van water in bijvoorbeeld de voedingsindustrie ten opzichte van de chemische industrie”, verklaart Veerle Depuydt. “Binnen de voeding moet je een gevarenanalyse opstellen, een HACCP-plan, dat de risico’s of gevaren van waterhergebruik in kaart brengt binnen de verschillende processen. Maar er zijn al heel mooie voorbeelden hiervan, en we moeten mee met de toekomst.”
Katrien Smet vult aan: “Vandaag kan er heel veel, maar we moeten er nog steeds op toezien dat de waterkwaliteit afgestemd is op de beoogde toepassing. Je moet dus geen drinkwater of kraanwater gebruiken, als de toepassing er niet om vraagt.” Inzetten op een sterk en innovatief waterbeleid is vandaag dus noodzakelijk. We moeten nadenken over hoe we water inzetten en hergebruiken, want elke liter water die niet verbruikt is, blijft nog altijd de beste.