Duurzaamheidsrapportage: van verplichting naar strategische opportuniteit
Duurzaamheid staat steeds hoger op de agenda van bedrijven. De invoering van de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) dwingt ondernemingen om transparanter te rapporteren over hun impact op mens en milieu. Dit brengt uitdagingen met zich mee, maar biedt ook kansen. Hoe kunnen bedrijven duurzaamheidsrapportage omarmen als een strategisch voordeel?
Veel bedrijven worstelen met de implementatie van CSRD. “Het aantal rapporteringsverplichtingen is enorm toegenomen”, zegt Veerle Van Steen, Expert Sustainability & Environment bij Agoria. “Bedrijven moeten niet alleen inzicht krijgen in hun eigen activiteiten, maar ook in de impact van hun volledige waardeketen.” Dat betekent dat bedrijven data moeten verzamelen over leveranciers, partners en afnemers, wat een complexe oefening is.
Daarnaast speelt de versnippering van regelgeving een grote rol. “Er bestaan verschillende standaarden wereldwijd en bedrijven die internationaal actief zijn, moeten aan meerdere normen voldoen”, vult Wim Borremans, co-founder van Terra Reporting aan. “Dat creëert een extra administratieve last en maakt het voor bedrijven niet eenvoudig om een uniforme strategie te hanteren.” Een bijkomende uitdaging is dat veel bedrijven nog niet over de juiste tools beschikken om hun data op een efficiënte en gestroomlijnde manier te verzamelen en te verwerken. “Vandaag proberen veel bedrijven dat manueel op te lossen via Excel, maar dat is een tijdrovende en foutgevoelige aanpak. Op lange termijn is dat gewoon niet houdbaar.”
De noodzaak en het belang van rapportage
Waarom is duurzaamheidrapportage zo belangrijk? Volgens Veerle Van Steen is het meer dan alleen een verplichting: “Duurzaamheid is een essentieel onderdeel van risicobeheer en de bedrijfsstrategie. Bedrijven die vandaag niet transparant communiceren over hun impact, verliezen op lange termijn hun concurrentiepositie.” Naast regelgeving speelt ook de vraag van stakeholders een rol. Klanten, investeerders en werknemers verwachten steeds vaker dat bedrijven actief bezig zijn met duurzaamheid. “Banken en investeerders kijken nu naar de duurzaamheidsprestaties van bedrijven”, vult Wim Borremans aan. “Als je als bedrijf niet kunt aantonen hoe je scoort, kan dat een impact hebben op je financieringsmogelijkheden.”
Bovendien is er een toenemende druk vanuit de markt. “Wie nu geen stappen zet, zal binnen enkele jaren de boot missen”, waarschuwt Veerle Van Steen. “Grote bedrijven vragen hun leveranciers al om duurzaamheidsdata aan te leveren. Wie dat niet kan, riskeert uitgesloten te worden.”
Bedrijven moeten niet alleen inzicht krijgen in hun eigen activiteiten, maar ook in de impact van hun volledige waardeketen.
Het doel van rapportage
CSRD-rapportage gaat verder dan een louter administratieve verplichting. “Het doel is niet om bedrijven extra werk te bezorgen, maar om duurzaamheidsprestaties objectief en vergelijkbaar te maken”, stelt Wim Borremans. “Zo wordt greenwashing eruit gefilterd en kunnen bedrijven onderling correct vergeleken worden.” Daarnaast helpt het bedrijven om risico’s en opportuniteiten in kaart te brengen. “De eerste stap is de dubbele materialiteitsanalyse”, gaat hij verder. “Bedrijven moeten bepalen welke duurzaamheidsaspecten het meest materieel zijn voor hun activiteiten. Die oefening alleen al biedt inzichten die helpen om strategieën aan te scherpen.” De rapportage draagt ook bij aan de geloofwaardigheid van bedrijven. “Duurzaamheid is een kwestie van vertrouwen”, beaamt Veerle Van Steen. “Door te rapporteren volgens een erkend kader zoals CSRD, toon je als bedrijf dat je je verantwoordelijkheid neemt en serieus bezig bent met de toekomst.”
De toekomst van duurzaamheidsrapportage
Hoewel de rapportageverplichtingen voor veel bedrijven nieuw zijn, zal het belang ervan alleen maar toenemen. “Dit is een evolutie die niet meer teruggedraaid wordt”, benadrukt Veerle Van Steen. “Duurzaamheid wordt steeds meer een integraal onderdeel van bedrijfsvoering en strategische beslissingen.” De toekomst ligt in verdere automatisering en standaardisering van processen. “Wij zien een duidelijke trend naar digitalisering”, vult Wim Borremans aan. “Bedrijven zullen steeds meer overstappen op gespecialiseerde software om hun duurzaamheidsdata te verzamelen, te analyseren en te rapporteren.” Daarbij verwacht hij dat de regelgeving op termijn nog verder verfijnd zal worden. “Vandaag zitten we in een overgangsperiode waarin nog veel verfijning en harmonisatie nodig is. Maar uiteindelijk zal dit leiden tot een gestroomlijnd en transparant systeem, waar zowel bedrijven als stakeholders baat bij hebben.”
Wat is de boodschap dan voor bedrijven die nog aan de start staan? “Begin er gewoon aan”, adviseert Wim Borremans. “Niemand is op dag één volledig compliant. Wat telt, is dat je een lange termijnvisie uitzet en stap voor stap de juiste acties onderneemt.”
Duurzaamheidsrapportage is meer dan een wettelijke verplichting: het is een strategische noodzaak en een kans om toekomstbestendig te ondernemen. Hoewel de implementatie uitdagingen met zich meebrengt, biedt het ook inzichten die bedrijven sterker en competitiever maken. Door slim in te zetten op technologie en een langetermijnvisie te hanteren, kunnen bedrijven niet alleen voldoen aan de regelgeving, maar er ook concurrentieel voordeel uit halen.