Na je 50e daten kan best een beetje eng zijn, maar met de nodige just do it mentaliteit moet je vooral kansen zien en grijpen. Goedele Liekens, Vlaanderens bekendste psycholoog en seksuoloog, over levenslust en relaties in je plus jaren.
Onderzoeken zijn er niet eenduidig over, maar er wordt wel wat gezegd over eenzaamheid en een kritische kijk op het leven vanaf een bepaalde leeftijd. “Nonsens bij de 50-plussers”, zegt Goedele. “Bij mensen tussen de 18 en 35 is de eenzaamheid het hoogst, en misschien bij de echte senioren. Er bestaat wel een soort van existentiële eenzaamheid bij 50-plussers. De kinderen zijn vaak het huis uit, je hebt een heel leven in functie van anderen geleefd dus dan komt de vraag ‘wat nu’? Maar dat is iets anders dan sociale eenzaamheid.”
Hoe ga je hier dan mee om?
“Je moet deze tijd vooral als een kans zien. Dit is het moment om jezelf te heruitvinden. Ik hoor veel mensen rond hun 50e zeggen ‘nu doe ik enkel nog waar ik goesting in heb’ en die allerlei nieuwe dingen doen. Dat kan ik enkel aanraden. Zoek nieuwe hobby’s, leg nieuwe contacten, kom uit die zetel en ga voor longevity. Vind die levenslust zodat je vitaal ouder kan worden. Want alleen kan je ook happy zijn, maar maak gewoon leuke contacten.”
Dat lijkt heel eenvoudig, maar niet voor iedereen?
“Dat klopt. Eenzaamheid zit voor een stuk in je persoonlijkheid. Het is zeker niet je eigen schuld, vaak gaat het om een opeenstapeling van redenen. Maar ik geloof wel dat als je voortdurend zegt ‘ik ben eenzaam’, je ook eenzamer wordt. Want zeker extraverte mensen hebben net nu meer kansen om voor zichzelf te kiezen en zichzelf te ontplooien.”
Hoezo?
“Na je 50 weet je gewoon meer wat je wilt, en je hoeft ook niets meer te bewijzen. Je bent ook terug gelukkiger op deze leeftijd. Geluk volgt een bepaalde curve: op je 18 is die hoog, dan zakt die terug even, om na je 50 weer te stijgen. Dat merk je zelf ook echt. Je wordt minder snel boos, bent emotioneel stabieler en maakt je minder snel zorgen. Soms denk ik ‘oh my god, waar maakte ik mij soms druk over’ toen ik jong was. Ook zie ik soms jonge koppels bekvechten over kleine zaken en dan denk ik, who the hell cares dat je man wat langer op café blijft hangen? Op deze leeftijd maak je je daar minder druk in.”
Geen vuiltje aan de lucht dus.
“De keerzijde is wel dat dit alles ook een gevaar kan vormen. Omdat je zo goed weet wat je wilt, word je ook een beetje rigide in alles. Je moet wel beseffen dat jouw manier van leven (wanneer je ontbijt, wat je graag kijkt op TV, wat je eet,…) niet altijd matcht met andermans routine. Met een andere partner in je leven is het altijd even aanpassen.”
Maar die partner vinden lukt nog altijd even vlot?
“Verliefd worden is best ingewikkeld als 50-plusser. Maar je hart bonkt even hard, je straalt even veel en je koopt net zo veel nieuwe lingerie en schoenen omdat je er geweldig wil uitzien. Je hebt gewoon een emotionele ballast, een leven met familie, vrienden en kinderen die ook allemaal een mening hebben. Het is niet meer zo vrijblijvend. Je hebt je vaste gewoontes en je leven heeft een bepaalde vorm. Je moet dus openstaan voor verandering, en je eigen leven een stukje durven afgeven om dat van je partner toe te laten. Ook de manier waarop we onze partner kiezen verandert. Omdat je goed weet wat je wilt en niet wilt, maar ook omdat je een grotere rugzak hebt, ben je afgestapt van je idealen en die pure romantiek. Je kiest nu dus meer met òòk je hoofd, en gaat niet meer louter af op emotie of passie. Het moet een beetje kloppen.”
Heeft dat gevolgen?
“Niet per se, we hebben gewoon een verleden en bepaalde ervaringen opgebouwd. Dat verleden moet je voor een stuk kunnen achterlaten, maar je neemt er wel stukjes uit die maken dat je nu een betere partnerkeuze zou kunnen maken. Wel moet je je zeer bewust zijn van angsten die in je hoofd zitten en die bepaalde schuiven kunnen doen open gaan. Als je bijvoorbeeld vaak bedrogen bent en je krijgt niet meteen een bericht terug, ga je misschien meteen uit van het ergste. Maar ook omgekeerd: had je altijd een gelukkige relatie, dan denk je mogelijks dat alle mannen even easygoing zijn.”
Wat raad je dan aan?
“Durf toch kleine stappen te nemen, en durf ruimte maken voor verandering. Wees je heel bewust van deze angsten en voorinnames, en durf erover te praten met je partner of omgeving. Daar is moed voor nodig. Maar je kan niet rijden met de handrem voortdurend opgetrokken, want dan versmoor je de liefde die er is of zou kunnen groeien. Je moet openstaan voor die kansen. Want op verliefd worden staat geen leeftijd, 50-plussers kunnen serieus en heftig verliefd worden. I assure you. En wat is er leuker dan dat?”
En plezier in de liefde, betekent dan ook plezier in bed?
“Hopelijk wel. Onderzoek zegt dat de frequentie van seks afneemt na je 50e, maar de tevredenheid stijgt. Zeker bij vrouwen en bij koppels die langdurig een relatie hebben. Maar ook daar moet je aanpassen, terug ontdekken en praten. Natuurlijk zijn er veranderingen, maar hoe eng was het toen je jong was en je voor het eerst met iemand seks had? We moeten dat dus niet dramatiseren. Op geen enkele leeftijd vind je dat je lijf perfect is, dus just do it en hou glijmiddel bij de hand moest dat nodig blijken.” (knipoog)
En dat praten lukt bij iedereen?
“Onze generatie is jammer genoeg niet zo opgevoed met praten over seks, veel zaken waren taboe. Om het minder eng te maken, pak je dit best op een speelse manier aan. Ik maakte bijvoorbeeld een kaartspel dat specifiek bedoeld is om te leren praten over seks en elkaar te ontdekken. Je hebt praat- en doe opdrachten die een handleiding zijn om op een ludieke en minder zwaarwichtige manier het onderwerp seks op tafel te gooien.”
Afsluiten doen we misschien wat persoonlijker: wat mag voor jou niet ontbreken in een man?
“Passie. Ik wil iemand die ergens voor gaat en die iets goed wil doen. Dat kan een eigen bedrijf zijn, een leuke hobby… als het maar met passie gedaan wordt.”